welkom!

Welkom op mijn blog over muziek, kunst, cultuur, de wereld en het universum. Mijn manier om zaken waar ik het mijne over denk over het voetlicht te brengen zonder geplaagd te worden door redactionele beperkingen of APA-formats. Een proeftuintje voor proefballonnetjes. Publiek denken.

Abonneer je via email. Volg me op Twitter - @EvertBBoele. Laat een reactie achter. Neem contact op.

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License.

05 februari 2021

Overstort

Een nieuw blog.

Ik heb een aantal jaren regelmatig stukjes geschreven op mijn blog 'Everts World of Music'. Ik begon er mee toen ik aan mijn proefschrift werkte, als een vorm van publiek denken. Dingen die me opvielen, waar ik me mee bezig hield, meer of minder of soms helemaal niet aan mijn proefschrift gerelateerd, vonden een plekje: op de site, en uit mijn hoofd. Dat hielp, want hoewel ik meestal denk dat het adagium 'hoe voller een hoofd, hoe meer er nog in past' wel opgaat (evenals de tegenovergestelde formulering 'hoe leger een hoofd, hoe minder er in past'), een hoofd kan blijkbaar soms toch té vol raken. Mensen reageerden af en toe, dat hielp. Maar een aantal jaren en een kleine 200 bijdragen verder droogde de inspiratie op, of verdween de noodzaak.

Inmiddels ben ik dan toch weer in het stadium beland dat het hoofd soms te vol is van alles wat ik tegenkom. Omdat ik niet altijd de tijd en de zin heb om dat in gewichtige stukken om te zetten, creëer ik hier een overstort voor mijn hoofd (met excuses voor deze rioolgerelateerde metafoor). Ik wil die overstort, in mijn functie als van overheidswege betaalde denker en schrijver, in dit blog een beetje beperken tot mijn werk. Publiek denken is prima; maar wat privé is hoeft niet direct publiek besproken te worden. Ik richt me hier dus op mijn werkterrein: het brede gebied van cultuurparticipatie en cultuureducatie. Bij elkaar zijn die twee onderwerpen, althans in mijn uitzinnig brede opvatting er van, zo ongeveer de hele wereld, dus met die beperking kan ik nog wel even vooruit.

Vandaar dus dit blog. Het voordeel van een blog: je kunt schrijven wat je wil. Je kunt af en toe eens uit de heup schieten. En je mag af en toe ook eens mis schieten. Let maar op.

De vraag is dan vervolgens: wat wordt de eerste bijdrage? Zomaar met de deur in huis vallen met een lukraak gekozen, toevallig actueel onderwerp is een optie. Maar ik heb bedacht dat ik nu eerst misschien even een glimp moet laten zien van hoe ik zo in het algemeen tegen onze wereld aankijk, en wat me zoal bezighoudt. Ik doe dat dan maar even naar aanleiding van een paar kernwoorden. Totaal onvolledig, maar dat vul ik dan de komende tijd wel weer verder aan.

Eerst mystiek. Ik parafraseer even een regel uit een liedje van de Amerikaanse singer-songwriter Danny Schmidt:"I'm a mystic in the sense that I'm still mystified by things." In die zin dus mystiek: dat je je voortdurend verwondert over het mysterie van 'life, the universe and everything'. En ik geef ook graag weer even het citaat mee van een van mijn favoriete auteurs aller tijden, Marilynne Robinson, een citaat dat ik als motto in mijn proefschrift opnam:

I have been thinking about existence lately. In fact, I have been so full of admiration for existence that I have hardly been able to enjoy it properly. As I was walking up to the church this morning, I passed that row of big oaks by the war memorial – if you remember them – and I thought of another morning, fall a year or two ago, when they were dropping their acorns thick as hail almost. There was all sorts of thrashing in the leaves and there were acorns hitting the pavement so hard they'd fly past my head. All this in the dark of course. I remember a slice of moon, no more than that. It was a very clear night, or morning, very still, and then there was such energy in the things transpiring among the trees, like a storm, like travail. I stood there a little out of range, and I thought, It is all still new to me. I have lived my life on the prairie and a line of oak trees can still astonish me. (Marylinne Robinson, Gilead. New York: FSG, 2004, pp. 56-57.)


Dan 'agency', een niet goed vertaalbaar woord uit de sociale wetenschappen dat aanduidt dat de mens handelingsruimte bezit. Je kan keuzes maken. Misschien is het wel 'vrije wil'. 'Things could have been otherwise'. En daaraan gekoppeld het vermoeden dat de basale richting van handelen van mensen positief gericht is. 'De meeste mensen deugen'. Wat dat deugen dan is, dat weet ik niet precies; en ook niet waarop je dat vermoeden dan grondt. Maar ik houd er van te denken vanuit een basaal soort vertrouwen in individuen.
 
Tegelijkertijd speelt het tegendeel van 'agency' een belangrijke rol. In de sociale wetenschappen is dat 'structuur'. De speelruimte van een individu is niet oneindig - een individu is ten principale een gesocialiseerd individu, en socialisatie heeft altijd een richting. We hangen aan elkaar van ideeën over 'hoe we dat nu eenmaal doen', en in de praktijk doen we dingen ook voortdurend 'nu eenmaal zo'. Vandaar, bijvoorbeeld, mijn belangstelling voor de Theory of Practice, die, in de woorden van een van mijn favoriete wetenschappers, de cultuursocioloog Andreas Reckwitz, focust op cultuur als 'gedeelde en betwiste manieren van doen en van praten'. En vandaar ook mijn interesse voor macht: structuur is ook altijd een machtsstructuur, en veel van onze 'agency' wordt aanzienlijk ingeperkt door allerlei dominante ideeën dat we dingen 'nu eenmaal zo doen' en dat dingen 'nu eenmaal zo zijn'. Structuur is nodig - want het structureert ons leven; maar laten we niet vergeten dat structuur niet iets is wat 'nu eenmaal zo is', maar iets wat we met zijn allen doen.

En tenslotte diversiteit. Ik houd van de oneindige diversiteit van onze wereld. Mensen, dieren, dingen; woorden, zinnen, verhalen; koud, lauw, warm, heet; nat, droog; hard, zacht, onhoorbaar; wonderbaarlijk. Dat geldt ook voor mensen - al die anderen die zo op mij lijken en toch zo van mij verschillen, vaak tot op het totaal onbegrijpelijke af. En dan toch proberen dat te begrijpen, of op zijn minst te accepteren dat anderen onbegrijpelijk kunnen zijn maar daarom niet minder de moeite waard. Accepteren dat je niet het centrum van de wereld bent. Het valt niet mee, hoor; maar we doen ons best. Aan diversiteit wordt tegenwoordig graag het woord inclusie gekoppeld. Dat klinkt mij nogal bezitterig in de oren. Ik ben zelf meer gecharmeerd van een koppeling aan het muzikale idee van de meerstemmigheid.

Tot zover deze korte geloofsbelijdenis. Nu maar hopen dat wat er vervolgens op dit blog terecht komt daar een beetje mee in lijn is. Of dat zo is laat ik graag aan jullie oordeel over.